1988 yılında ODTÜ Kamu Yönetimi bölümünden mezun oldu. Renaissance Transformationa as a Paradigmatic Transition konulu teziyle 1990 da ODTÜ SBE’den yüksek lisans, Pozitif İktisadın Normatif metodolojisi: İktisat ve İktisat Metodolojisinin Yöntem Sorunlarına Bir Çerçeve Önerisi başlıklı teziyle de 1993 yılında Anadolu Üniversitesi İktisat bölümünden doktora derecesi aldı. (Çalışma daha sonra İktisat Metodolojisi adıyla kitaplaştı). 1996 yılında doçent, 2009 yılında da profesör oldu.

1991-94 yılları arasında Anadolu Üniversitesinde araştırma görevlisi, 1994-2003 yılları arasında Kırıkkale üniversitesinde öğretim üyesi olarak çalıştı. 2003 yılında üniversiteden ayrıldı ve 2003-2008 yılları arasında Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı, 2008-2011, yılları arasında YÖK Başkan vekili olarak çalıştı. 2012-2013 yıllarında Ankara Yıldırım Beyazıt üniversitesinde öğretim üyesiyken yılında Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesine kurucu rektör olarak atandı. 2015-2017 yılları arasında ÖSYM başkanlığı yaptı. Bu arada, TÜBİTAK Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Grubu Yürütme Komitesi Üyeliği, (2005-2008), iki dönem YÖK üyeliği (2008-2018), iki dönem TÜBİTAK Bilim Kurulu (2011-2017), Statistical Economic and Social Research and Training Centre For Islamic Countries (SESRIC) Yönetim Kurulu Üyeliği (2003-2008), Bologna Follow Up Grup Üyeliği, (2008-2011), EQAR Register Yönetim Kurulu Gözlemci Üyeliği (2010-2011) görevlerinde bulundu. Evli ve üç çocuk babası olan Ömer Demir halen Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi ekonomi bölümü öğretim üyesi olup TÜBA Yükseköğretim Dergisi’nin editörlüğünü yürütmektedir. 2024 yılında TÜBA şeref üyeliğine seçilmiştir.

Kitaplarından bazıları şunlardır: Bilim Felsefesi (1992), Sosyal Bilimler Sözlüğü (1993), (Mustafa Acar ile beraber), Kurumcu İktisat (1996); İktisat ve Ahlak (2003), Küresel Rekabette Etkin Devlet: Türkiye için Etkin Bir Devlet Oluşturma İmkanı (2003), İktisat Metodolojisi (2012), Din Ekonomisi: İnanç, Zenginlik ve Mutluluk (2013), Anzer: Bulutlara Komşu Şifalı Bal Diyarı (2016), Akıl ve Çıkar: Davranışsal İktisat Açısından Rasyonel Olmanın Rasyonelliği (2018), Bilimin Üvey Çocukları: Sosyal Bilimlere Giriş (2019), O Gece ÖSYM: 15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi Öncesi ve Sonrası (2021), Kızıl Kraliçe Türkiye’de: Özgürlük, Eşitlik ve Demokrasinin Geleceği (2021) Meslektaş Robotlar: Eğitim ve Mesleklerin Geleceği (2022), İlerlme ve İslam: İslam Dünyası İleri Gidebilir mi? (2024), Türkiye’de Kimlikler: Din, Ekonomi ve Siyaset (2024) (B. Atalay, İbrahim Dalmış, A. Ö. Toprak ve C. Eyerci ile beraber).